- Het leger van Oekraïne heeft afgelopen jaar met succes de Amerikaanse HIMARS-raketsystemen ingezet in de strijd tegen Rusland.
- Europese NAVO-landen kijken nu ook naar de aanschaf van dit type artillerie.
- Daarbij kunnen ze Amerikaanse HIMARS aanschaffen, of een alternatieve versie die mede door Duitse wapenfabrikanten wordt gemaakt.
- Lees ook: Beleggen in een defensie-ETF: wat levert het op? En kan het ethisch wel door de beugel?
Europese NAVO-landen zijn onder de indruk van het succes van de Amerikaanse M142 HIMARS-raketsystemen in Oekraïne. Diverse Europese landen onderzoeken daarom opties om hetzij HIMARS af te nemen van de Verenigde Staten of hun eigen versie ervan ontwikkelen.
Het Duitse defensiebedrijf Rheinmetall en het Amerikaanse defensiebedrijf Lockheed Martin werken samen om zogenoemde GMARS aan te bieden, een vervanging voor het verouderde Duitse raketlanceersysteem MARS 2, meldt vakuitgave Defense News.
Het acroniem “GMARS” lijkt zowel naar HIMARS (High Mobility Artillery Rocket System) als naar MARS 2 te verwijzen, waarvan Duitsland er meerdere heeft geleverd aan Oekraïne. MARS 2 is de Europese versie van het in de VS geproduceerde M270 raketsysteem.
GMARS zou vergelijkbaar zijn met HIMARS, maar met een groter chassis gebaseerd op de HX 8×8 vrachtwagen van Rheinmettall en zou wat betreft het gebruik van munitie en de logistieke opzet voor 80 procent vergelijkbaar zijn met HIMARS, vertelde bron bij een Lockheed Martin aan Defense News.
Het GMARS-voertuig zou bijna 12 meter lang zijn, terwijl een HIMARS-truck ongeveer 7 meter lang is. Het GMARS-voertuig zou ook twee lanceersystemen hebben, in plaats van één bij HIMARS.
VS leveren geleide langeafstandsraketten aan Polen, maar niet Oekraïne
Afgelopen februari gaf de Amerikaanse regering goedkeuring voor de verkoop van achttien HIMARS-raketsystemen aan Polen, als onderdeel van een wapendeal ter waarde van 10 miljard dollar.
De deal omvatte ook de verkoop van vijfenveertig M57 Army Tactical Missile Systems (ATACMS, geleide langeafstandsraketten), waar Oekraïne herhaaldelijk om heeft gevraagd. De VS heeft echter geweigerd om deze raketten aan Oekraïne te leveren uit angst voor escalatie van het conflict met Rusland.
De HIMARS zullen Polen helpen tegen "regionale bedreigingen", meldde het Amerikaanse ministerie van Defensie in een verklaring. "De verkoop van deze systemen zal de fundamentele militaire balans in de regio niet veranderen."
De HIMARS hebben een bereik van zo'n 80 kilometer. Een ATACMS-raket heeft daarentegen een actieradius van ongeveer 290 kilometer en kan worden afgevuurd vanaf een HIMARS-lanceerinstallatie. Die functie is naar verluidt uitgeschakeld bij HIMARS-systemen die aan Oekraïne zijn geleverd.
De regering van de Amerikaanse president Joe Biden dubt nog over het sturen van ATACMS naar Oekraïne. Het Verenigd Koninkrijk is al een stap verder gegaan met de levering van de Storm Shadow-raket, met een bereik van meer dan 240 kilometer, aan Oekraïne.
Raketsystemen: van botte kracht tot slim wapen
Zogenoemde meervoudige raketsystemen bestaan al sinds de Tweede Wereldoorlog, toen het legendarische Katjoesja-raketsysteem van de Sovjet-Unie effectief werd ingezet tegen de Duitse legeroperaties.
Tot de jaren 1980 gaven de VS en hun bondgenoten de voorkeur aan houwitsers boven meervoudige raketsystemen. De meervoudige systemen werden vooral geschikt geacht om een groot gebied te bestrijken, maar niet voor precisiewerk. Voor de Sovjets, die de voorkeur gaven aan massale vuurkracht, waren de raketten echter prima.
De afgelopen decennia is de rakettechnologie echter sterk veranderd. Een nieuwe generatie GPS-geleide raketten, zoals HIMARS en de Russische Smerch en Tornado-S systemen, combineren de nauwkeurigheid van een houwitser-granaatsysteem met het bereik van een raket. Ze kunnen ook snel salvo's afvuren. Wat ooit een wapen met botte kracht was dat stadsblokken en de burgers die er woonden verpulverde, is nu een slim wapen.
Die vermeende 'slimheid' verklaart waarom er een behoorlijke hype is rond moderne, meervoudige raketsystemen, waarbij de feitelijke militaire effectiviteit nog wel eens wordt overschat.
De HIMARS die Oekraïne inzette, hadden afgelopen jaar aanvankelijk een verwoestende impact op Russische commandoposten en munitieopslagplaatsen die te dicht bij de frontlinie waren geplaatst.
Maar Rusland heeft zich aangepast en commando- en bevoorradingscentra verhuisd tot ver buiten het bereik van de HIMARS, ook al gaat dit ten koste van de efficiëntie. Russische GPS-stoorzenders hebben ook een hinderende werking op de HIMARS en andere munitie die de VS aan Oekraïne heeft gegeven.
Raketgeschut is geen vervanging voor houwitsers, die enkele voordelen bieden zoals de mogelijkheid om urenlang onafgebroken salvo's af te vuren. Wel hebben moderne, meervoudige raketsystemen een groter bereik dan houwitser-granaten, hoewel er ook houwitser-granaten voor langere afstanden worden ontwikkeld.
Per saldo is inmiddels duidelijk dat raketgeschut in combinatie met de houwitsers gaat fungeren als ruggengraat van de westerse artillerie.
Michael Peck is een defensie-auteur die onder meer schrijft voor Forbes, Defense News, Foreign Policy magazine en andere media.
